In Heerenveen moeten alle kinderen gelijkwaardig kunnen opgroeien
In Nederland krijgt ruim één op de vier kinderen aanvullend onderwijs. Ouders kopen bijles, huiswerkbegeleiding en examentraining. Dat is niet goedkoop en dus maken vooral ouders met voldoende inkomen er gebruik van. Wij hebben geen reden om te denken dat het in Heerenveen sterk afwijkt van de landelijke trend. Sterker nog, de afgelopen jaren hebben wij diverse verzoeken en initiatieven van bijles- en huiswerkinstituten voorbij zien komen. Ze willen allemaal met de wethouder onderwijs spreken. Het is ordinaire acquisitie van een snel groeiende onderwijsmarkt. Na de zorg en de woningbouw dreigt nu ook ons publieke onderwijssysteem ten prooi te vallen aan de marktwerking.
Wat is er aan de hand?
De afgelopen tien jaar is het geld dat ouders besteden aan huiswerkbegeleiding meer dan verdubbeld naar bijna 320 miljoen euro in 2019. En daarmee doen ouders mee in een wedstrijd om hun kinderen een streepje voor te geven op de rest. Natuurlijk wil iedere ouder het beste voor zijn of haar kind, maar met deze individualisering en commercialisering van het onderwijs schaadt je eigenlijk alle kinderen. Het ondermijnt de kwaliteit van het publieke onderwijssysteem en heeft een zichzelf versterkend effect.
Bijles was ooit iets voor rijke ouders, maar tegenwoordig maakt ongeveer één op de drie middelbare scholieren gebruik van aanvullend onderwijs. De markt groeit explosief, ieder jaar komen er meer dan honderd bedrijven bij die zich bezig houden met bijles en studiebegeleiding. Ze wroeten zich in het schuldgevoel van ouders die bang zijn dan hun kinderen anders achterop raken.
Waarom is dat erg?
Het vergroot de kloof. De afgelopen tijd hoorde en zag u vast veel over deze kloof, deze is juist de afgelopen jaren vergroot door oplopende leerachterstanden. We weten dat de omgevingsfactoren rondom kinderen van belang zijn voor hun ontwikkeling. Kunnen je ouders je helpen bij je huiswerk? Hebben ze voldoende geld, of is er financiële stress? Zijn ze gezond, zijn er boeken in huis, wordt er aandacht besteed aan algemene ontwikkeling? Zijn je ouders überhaupt thuis?
En ook de school waar je op zit speelt een rol. Kan je goed met de leraar overweg, hebben ze oog voor jou? Hoe vernieuwend is de school zelf? Het blijkt allemaal invloed te hebben op de keuzes en adviezen die kinderen maken en krijgen.
Wat kunnen we er aan doen?
Het is nog niet te laat. Als wethouder en gemeenteraad ga je er niet over, maar je bent er wel van. De afgelopen vier jaar hebben we samen met het onderwijs in onze gemeente een begin gemaakt met het maken van een lokale educatieve agenda. Door corona en de tijdelijke sluiting van onderwijs is dat even stil komen te liggen. Maar nu is er (mede door corona) alle reden dit met voorrang weer op te pakken. Wij zijn dan ook heel blij met het project voor kansengelijkheid in de wijk de Greiden. Maar wat kunnen we nog meer doen?
Als we het echt aan willen pakken moeten we naast het ondersteunen en verbeteren van het publieke onderwijs (door goede schoolgebouwen, bewegingsonderwijs, gezonde scholen etc.) ook het privéonderwijs gaan zien voor wat het is: een door ouders gekochte voorsprong voor hen die het getroffen hebben. Maar waarom zijn we daar niet transparant in? Waarom staat er niet op je diploma: gehaald dankzij extra ondersteuning en bijles?
En waarom betalen al die onderwijsbedrijven geen omzetbelasting? Waarom worden al die “ondernemers” niet gewoon belast zoals iedere andere ondernemer, zodat van die belasting de collectieve systemen zoals het publieke onderwijs weer kunnen verbeteren? We hoeven vanuit de gemeente dergelijke ondernemers niet met open armen te ontvangen. Wij kunnen beter staan voor en werken aan een sterk en solidair publiek onderwijs.
In Heerenveen moeten alle kinderen gelijkwaardig kunnen opgroeien, zonder uitzondering. Wij zorgen er voor dat iedereen die wegen kan bewandelen. En niet alleen zij die de weg kennen.
Herkent u zich in deze steeds groter wordende kloof? Of heeft u er ervaring mee? Laat uw stem horen: [email protected]
Jelle Zoetendal (Vader van twee schoolgaande kinderen, wethouder onderwijs en lijsttrekker PvdA Heerenveen)
Wanda Ottens (Moeder van een schoolgaande dochter, Fractievoorzitter en kandidaat raadslid PvdA Heerenveen)
